TY - BOOK AU - Soepenberg,Jan-Henk TI - Op ongebaande wegen: de Afscheiding in Amsterdam (1835) als landelijke proeftuin voor vrije kerken SN - 9789023951742 AV - BX9477.A67 S64 2017 U1 - 940.2 KW - Nederlandse Hervormde Kerk KW - History KW - Secession, 1834 KW - Reformed Church KW - Netherlands KW - Amsterdam KW - 19th century N1 - Includes bibliographical references (pages 525-556) and index N2 - Dit boek beschrijft en analyseert hoe de Afscheiding in Amsterdam tot stand kwam tegen de achtergrond van het theologische klimaat in de Hervormde Gemeente en de doorwerking van de Nadere Refomratie. De Amsterdamse Afgescheiden Gemeente had een sterk bovenplaatselijke betekenis. Hier kwamen de predikanten Hein Scholte en Simon van Velzen tot een clash in de zogeheten Amsterdamse twisten, wat de prille kerkgemeenschap op haar grondvesten deed schudden. Ook de overheid volgde de ontwikkelingen in de Amsterdamse gemeente op de voet . Daarbij traden spanningen op tussen landelijk en lokaal niveau: in het vanouds tolerante Amsterdam was men niet gediend van het stringente vervolgingsbeleid zoals Den Haag dat dicteerde. Tegelijk leek in regeringskringen een erkenning van de Amsterdamse gemeente bij uitstek geschikt om de toenemende kritiek op het vervolgingsbeleid te pareren. Wellicht trad nergens anders zo duidelijk aan het licht dat de Afscheiding tot een interne breuk onder gereformeerden leidde. De hoop dat vele orthodoxe geestverwanten zouden toetreden, ging in rook op. Ook de Amsterdamse Réveilkring wees de weg van Afscheiding af. Alleen advocaat Maurits van Hall en zijn vrouw kozen anders, met tamelijk dramatische gevolgen. Tenslotte geeft dit boek veel aandacht aan het geleefde geloof, zoals de kleurrijke lekenpredikers, de diaconie, een eigen school, de liedcultuur en de omgang met ziekte en dood. -- ER -